درمان با سلول های بنیادی در جایگزینی مفصل زانو
نقش سلول های بنیادی در درمان درد مفاصل و آرتروز زانو، مفاصل ساختار تشریحی پیچیده ای دارند. هر روز در حین انجام کارهای عادی، کار و ورزش در معرض بارهای سنگین قرار می گیرند. با گذشت زمان، غضروف مفصلی پوشاننده سر استخوان ها رطوبت خود را از دست می دهد، شکننده تر می شود و فرسوده می شود. این فرآیند اغلب با درد شدید زانو، التهاب و سفتی در مفاصل همراه است.
درمان غیر جراحی آرتروز زانو در تهران
برای کاهش علائم در مرحله اول، درمان دارویی محافظه کارانه تجویز می شود. اگر کمکی نکرد، تنها راه برای بازگرداندن کیفیت زندگی، آرتروپلاستی زانو یا همان تعویض کامل یا جزئی مفصل زانو است. با این حال، همه بیماران کاندید عمل جراحی نیستند.
برخی از آنها از عوارض جانبی احتمالی جراحی زانو هراس دارند و می ترسند، برخی دیگر منع پزشکی دارند. با توسعه طب نوین درمان بدون جراحی زانو، روش درمانی جدیدی پدیدار شده است که در موارد خاص می توان آن را جایگزینی برای اندوپروتزها دانست. این در مورد درمان با سلول های بنیادی است.
چه بیماری هایی ممکن است نیاز به تعویض مفصل داشته باشند؟
وقتی صحبت از مفاصل بزرگ مانند زانو و لگن می شود، استئوآرتریت علامت دار شایع ترین علتی است که نیاز به جراحی تعویض مفصل ران دارد. بیش از 80 درصد از جراحی های مفصل ران و 96 درصد از جراحی های زانو با تغییرات دژنراتیو علامتی در سطوح مفصلی ناشی از آرتروز همراه است.
سایر دلایل احتمالی برای آرتروپلاستی عبارتند از:
- بیماری های روماتیسمی التهابی مزمن
- تغییرات پاتولوژیک در ماده استخوان به دلیل تومورهای اولیه، متاستاز یا پوکی استخوان
با این حال، موارد ذکر شده بسیار کمتر رایج هستند.
درمان های موجود برای استئوآرتریت
استئوآرتریت یک بیماری پیشرونده و دردناک است که می تواند هم افراد جوان و هم افراد مسن را تحت تاثیر قرار دهد. شکل علامت دار در 10 درصد از مردان و 18 درصد از زنان بالای 45 سال رخ می دهد. استراتژی درمانی فعلی برای استئوآرتریت به جای رسیدگی به علت بیماری، بر کاهش درد و کنترل علائم تمرکز دارد. درمان های دارویی محدود هستند و با خطر عوارض جانبی همراه هستند. درمان های غیر جراحی توصیه اکثر پزشکان می باشد.
تعویض کامل مفصل
جایگزینی کامل مفصل در حال حاضر انتخاب استاندارد برای استئوآرتریت علامت دار است که با درمان های غیرجراحی همچون تزریق پی آر پی در زانو کنترل می شود. تعداد چنین عملیاتی که در جهان انجام می شود به طور پیوسته در حال افزایش است.
با این حال، این روش درمانی بدون اشکال نیست. تقریباً 20٪ از بیماران پس از تعویض مفصل ران یا زانو همچنان درد و سایر علائم را تجربه خواهند کرد. همچنین خطر عوارض جدی مانند ترومبوآمبولی و عفونت پری پروتز که نیاز به بستری مجدد دارند، وجود دارد که در 2 درصد از بیماران رخ می دهد.
جدیدترین روش درمان آرتروز زانو
درمان با سلول های بنیادی روشی است که می تواند به تاخیر یا جلوگیری از آرتروپلاستی در مراحل اولیه استئوآرتریت، زمانی که غضروف هنوز به طور کامل تخریب نشده است، کمک کند. از سلول های بنیادی مزانشیمی برای ترمیم مفاصل استفاده می شود. ماهیت این تکنیک این است که سلولهای بنیادی را به منطقه آسیب دیده وارد کنید.
سلول های بنیادی مزانشیمی (MSC) چیست؟
بیش از 40 سال از توصیف سلول های بنیادی مزانشیمی توسط دکتر الکساندر فریدنشتاین می گذرد. ایشان در ابتدا بر این باور بود، سلولهای مزانشیمی فقط در مغز استخوان یافت می شوند. با تحقیقات و مظالعات متعدد مشخص شد که آنها در خون محیطی و ناف، ماهیچه های اسکلتی، قلب و بافت چربی نیز یافت می شوند.
سلول های بنیادی مزانشیمی قادر به تمایز (تبدیل) به سلول های استخوانی (استئوبلاست ها)، غضروف ها (کندروسیت ها) و بافت چربی (آدیپوسیت ها) هستند. حضور آنها در سراسر بدن نشان می دهد که آنها در ترمیم و بازسازی بافت های مختلف بدن انسان نقش بسزایی دارند.
چگونه سلول های بنیادی در درمان مفاصل عمل می کنند؟
دکتر فوق تخصص درد تهران در مقاله نقش سلول های بنیادی در درمان درد مفاصل و آرتروز زانو بیان می کند، در حال حاضر، دانشمندان در حال بررسی دو مکانیسم عمل سلول های بنیادی مزانشیمی هستند:
- سلولهای بنیادی مزانشیمی به سلول‌هایی از یک نوع خاص تمایز می‌یابند (تبدیل می‌شوند)
- سلول های آسیب‌دیده یا از دست رفته در استخوان‌ها، غضروف‌ها، رباط‌ها یا تاندون‌ها را جایگزین می‌کنند.
نقش کلیدی سلولهای بنیادی مزانشیمی
سلولهای بنیادی مزانشیمی فاکتورهای پاراکرین، مولکول‌های خاصی که التهاب را کاهش می‌دهند، ترشح می‌کنند که نقش کلیدی در تخریب غضروف ایفا می‌کند. به طور کلی، درمان به ترمیم ساختارهای مفصلی آسیب دیده کمک می کند. در چند روز اول پس از تجویز، روند التهابی کاهش می یابد تا زمانی که به طور کامل از بین برود که با تسکین درد همراه است.
سلوهای بنیادی در چه موارد دیگر کمک کننده هستند؟
علاوه بر موارد ذکر شده، سلول درمانی به موارد زیر کمک می کند:
- تقویت و رشد رگ های خونی جدید
- عادی سازی گردش خون، بافت های مفصلی مواد مغذی و فاکتورهای رشد بیشتری دریافت می کنند که باعث تحریک روند بهبودی مناطق آسیب دیده استخوان ها، غضروف ها، تاندون ها و رباط ها می شود
- کند کردن پیشرفت بیماری، که امکان به تاخیر انداختن یا اجتناب از جراحی اندوپروتز را فراهم می کند.
- بازیابی تحرک و ثبات مفصل، به طوری که بیمار بتواند به زندگی کامل بازگردد.
سلول درمانی بازسازی کننده یک درمان منحصر به فرد یا تجربی نیست. این درمان خود را در زمینه هایی مانند انتقال خون (تزریق خون)، پیوند مغز استخوان، لقاح آزمایشگاهی و تولید مثل ثابت کرده است. اکنون با موفقیت در سایر زمینه های پزشکی از جمله ارتوپدی و درمان های غیر جراحی استفاده می شود.
اثربخشی درمان بیماری های مفصلی با سلول های بنیادی
در سال های اخیر، آزمایشات بالینی متعددی انجام شده است که اثربخشی و نقش سلول های بنیادی در درمان درد مفاصل و آرتروز زانو را به اثبات رسانده است. درمان با سلول های بنیادی مزانشیمی اتولوگ (گرفته شده از بیمار) در درمان غیر جراحی آرتروز موثر بوده است و نتایج خوبی در کاهش علائم بیماری حداقل تا 6 ماه پس از این عمل را نشان داده است.
جایگزین پلاسمای غنی از پلاکت (PRP)
سلول درمانی با استفاده از سلول های بنیادی مزانشیمی مشتق از بافت چربی و مغز استخوان، در ترکیب با استفاده از پلاسمای غنی از پلاکت، جایگزین موثری برای آرتروپلاستی زانو در بیماران مبتلا به آرتروز متوسط است. در برخی موارد پس از درمان، بیماران حتی نیازی به مصرف دارو نداشتند.
عوارض سلول درمانی و خطرات این درمان چیست؟
تزریق سلول های مزانشیمی اتولوگ برای درمان آرتریت استئو و التهابی به عنوان درمان کاملا بی خطر شناخته می شود. در طول این مطالعات، دانشمندان عوارض نامطلوب خاص سلول های بنیادی، مانند عفونت، انکوژنز، یا کندرولیز را شناسایی نکردند. تحقیقات همچنان در این زمینه ادامه دارد، اما نتایج از قبل موجود پتانسیل بالایی را برای سلول درمانی در درمان بیماری های ارتوپدی نشان می دهد.
درمان با سلول های بنیادی چگونه انجام می شود؟
دکتر پویان نادری افشار بیان می کنند، روند درمان با سلول های بنیادی در تهران شامل مراحل زیر است:
- مشاوره پزشک : دکتر درد معاینه فیزیکی را انجام می دهد، سابقه پزشکی را بررسی می کند، نشانه ها و موارد منع مصرف سلول درمانی را تعیین می کند و به سوالات بیمار پاسخ می دهد.
- آماده سازی پزشکی : بر اساس نتایج تشخیص، پزشک ممکن است داروهای خاصی را تجویز کند که بدن بیمار را برای درمان سلول های بنیادی آماده می کند.
- تزریق سلول های بنیادی : پزشک آماده سازی سلولی را تحت کنترل اولتراسوند به مفصل تزریق می کند. به طور متوسط، این روش 30 دقیقه طول می کشد.
- مرحله نهایی : دکتر درد یک گزارش پزشکی در مورد درمان انجام شده تهیه می کند و توصیه ها و آموزش های لازم را به بیمار ارائه می دهد.
هزینه درمان مفاصل با سلول های بنیادی
قیمت سلول درمانی مفصل بسته به شدت بیماری، نوع سلول های بنیادی مورد استفاده و مدت زمان درمان متفاوت است. به طور کلی می توان گفت که هزینه درمان با قیمت آرتروپلاستی قابل مقایسه نیست و خیلی کمتر و مقرون به صرفه است و نکته مهمتر این است که درمان با سلول های بنیادی با خطرات و عوارضی همراه نیست و نیازی به بهبودی طولانی مدت ندارد.
سوالات متداول در مورد سلول درمانی مفاصل
همان طور که بیان شد، نقش سلول های بنیادی در درمان درد مفاصل و آرتروز زانو بسیار فراتر از درمان بوسیله جراحی می باشد. در ادامه به چندین پرسش و پاسخ درمان با سلولهای بنیادی می پردازیم.
سلول های بنیادی از کجا می آیند؟
سلولهای بنیادی می توانند اتولوگ (خودی) یا اهدایی از طرف یکی از افراد خانواده باشند. در درمان سلول های خودی از خون، مغز استخوان یا بافت چربی بیمار به دست می آید. سپس در آزمایشگاه کشت و تکثیر می شوند. زمان آماده سازی از 14 تا 21 روز است. هنگام استفاده از سلول های دهنده، نیازی به صبر نیست. آنها بلافاصله پس از معاینه تشخیصی و آماده سازی دارو در یک کرایو بانک جمع آوری شده و در نهایت به بیمار تزریق می شود.
چه بیماری های ارتوپدی را می توان با سلول های بنیادی درمان کرد؟
سلول درمانی می تواند در درمان های غیر جراحی مفاصل بدن از جمله موارد زیر موثر باشند.
- آرتروز مفصل ران، زانو، شانه و مچ پا
- پارگی جزئی مزمن روتاتور کاف
- پارگی های جزئی تاندون های مداوم (اپی کندیلیت، فاشیای کف پا، چهارسر ران و پارگی تاندون کشکک)
- کشیدگی عضلات
- پارگی مینیسک زانو
- کمر درد دیسکوژنیک
- رادیکولوپاتی مزمن
- درد در مفصل ساکروایلیاک
میزان موفقیت درمان با سلول های بنیادی چقدر است؟
مانند بسیاری از درمان های دیگر، میزان موفقیت درمان با سلول های بنیادی به عوامل زیادی بستگی دارد. این موارد عبارتند از: شدت بیماری، سن بیمار، وجود بیماری های همزمان و فهرست داروهای مصرف شده می باشد. بنابراین، تنها پس از معاینه دکتر درد یا سایر پزشکان متخصص می توانید متوجه شوید که کاندیدای سلول درمانی هستید یا خیر.
با چه سرعتی می توان نتیجه درمان سلول های بنیادی مفصلی را ارزیابی کرد؟
مدت زمانی که طول می کشد تا نتیجه سلول درمانی را ببینیم از بیمار به بیمار دیگر متفاوت است. برخی از افراد گزارش می دهند که به محض چند روز پس از درمان با سلول درمانی احساس بهتری دارند و درد بصورت چشمگیری کاهش داشته است. با این حال، به طور متوسط، بهبود قابل توجهی در علائم و فعالیت بدنی پس از 4-6 هفته رخ می دهد.
درمان ساییدگی زانو با سلولهای بنیادی در اصفهان
با توجه به پیشرفت‌های اخیر در زمینه پزشکی و فناوری‌های نوین، درمان ساییدگی زانو با استفاده از سلولهای بنیادی به عنوان یک روش پیشرفته و موثر مورد توجه قرار گرفته است. این روش جدید که در حال حاضر در اصفهان نیز انجام میشود، امکان فراهم کردن درمانهای قابل اعتماد و موثر برای بیمارانی که به علت ساییدگی زانو دچار مشکلات جدی در حرکت و عملکرد روزمره خود هستند را فراهم می‌کند.
بیماری های قابل درمان با سلول های بنیادی
بیماری های قابل درمان با سلول های بنیادی، شامل انواع گسترده ای از بیماریها از جمله بیماری های قلبی، دیابت، بیماری های خونی و حتی مشکلات عصبی مانند التهاب مغز و اسکلروز چندگانه را شامل میشود. این روشهای نوین درمانی با استفاده از سلولهای بنیادی، به دلیل قابلیت تخصصی در تولید بافت‌ها و اعضا، امکان فراهم آوردن روشهای درمانی مناسب و شخصی‌سازی شده را برای بسیاری از بیماران فراهم می‌کند.
منابع سلولهای بنیادی
با توجه به اینکه سلولهای بنیادی از منابع متعددی از جمله نخاع استخوان، خون ناب، پلاسنتا و حتی سلولهای چربی قابل استخراج هستند، استفاده از آنها به عنوان یک روش درمانی نوین، امکان پذیر بودن و قابل دسترس بودن را نشان می‌دهد. علاوه بر این، تحقیقات جدید نشان داده است که استفاده از سلول های بنیادی به عنوان یک روش درمانی، مخصوصاً در حالت‌های خطرناک و پیچیده مانند ساییدگی زانو، موثر و کارآمد است.
بهبود وضعیت بیماران با درمان سلولهای بنیادی
با توجه به دسترسی به فناوری های پزشکی پیشرفته و توانایی اجرای روش های درمانی نوین، می توان گفت که درمان ساییدگی زانو با سلول های بنیادی به عنوان یک گام مثبت و پرامیدزات در جهت بهبود وضعیت بسیاری از بیماران مبتلا به این نوع مشکلات حرکتی، گام مؤثر و موثری در جهت بهبود کیفیت زندگی آنان است.
یادداشتی از کلینیک دکتر نادری افشار فوق تخصص درد
وب سایت رسمی دکتر پویان نادری افشار، توصیه و درمان پزشکی ارائه نمی کند. اطلاعات منتشر شده در مقاله نقش سلول های بنیادی در درمان درد مفاصل و آرتروز زانو، از جمله متن، گرافیک، تصاویر و سایر مطالب موجود، فقط برای اهداف اطلاعاتی و ارتقا دانش شما مخاطب عزیز تهیه شده است. هیچ مطلبی در این سایت به عنوان جایگزینی برای مشاوره، تشخیص یا درمان حرفه ای پزشکی در نظر گرفته نشده است.
شما ارزشمند هستید!!!
به یاد داشته باشید، همیشه در مورد هر گونه سؤالی که ممکن است در مورد یک وضعیت پزشکی یا درمان و قبل از اتخاذ یک مراقبت پزشکی یا بهداشتی جدید که دارید، از پزشک یا سایر ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی واجد شرایط مشورت بگیرید و هرگز توصیه های پزشکی حرفه ای را نادیده نگیرید یا در جستجوی آن به دلیل بیماری که دارید تأخیر نکنید تا بهترین شرایط را تجربه کنید.