فوق تخصص درمان درد مفصل ساکروایلیاک
درمان آرتروز و درد مفصل ساکروایلیاک با ورزش و فیزیوتراپی معمولاً بر کاهش درد و بازگرداندن حرکت طبیعی در مفصل تمرکز دارد. اکثر موارد درد مفصل SI به طور موثر با استفاده از درمان های غیر جراحی کمر و لگن مدیریت می شوند. مفاصل ساکروایلیاک، وزن بدن را تحمل می کنند و آن را در تمام سطح لگن تقسیم می کنند. این مفاصل همچون یک ضربه گیر عمل می کنند و از ورود فشار روی ستون فقرات کم می کنند.
مفصل ساکروایلیاک چیست و کجاست؟
مفصل خاجی خاصره یا ساکروایلیاک که با نام انگلیسی Sacroiliac joint شناخته می شود، مفصلی است که از اتصال سطح مفصلی استخوان خاجی که در سطح طرفی آن واقع شده با سطح مفصلی استخوان ایلیوم از استخوان هیپ تشکیل و به وجود می آید. در ادامه مقاله مفصل ساکروایلیاک را به اختصار مفاصل SI بیان می کنیم.
تمرینات کششی و تقویتی کمر و لگن یکی از راه های پیشگیری و حتی کاهش درد کمر، در درمان آرتروز و درد مفصل ساکروایلیاک با ورزش و فیزیوتراپی است. کشش ساختارهای اطراف مفاصل SI می تواند به علائم اختلال عملکرد مفصل SI کمک کند.
علل ایجاد درد مفصل ساکروایلیاک
از مهمترین دلایل بروز درد در مفصل ساکروایلیاک می توان به موارد زیر اشاره کرد.
- پوکی استخوان
- اسپوندیلیت آنکیلوزان
- بیماری نقرس
- آسیب دیدگی به هر علت، مثلا تروما یا ضربه شدید مثل تصادف
- بارداری
- الگوی راه رفتن نت درست
نشانه های ابتلا به درد مفصل خاجی چیست؟
علائم و نشانه های مبتلا شدن به اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک در هر فرد متفاوت می باشد. برخی از علائم شایع ابتلا به درد مفصل خاجی به شرح زیر هستند.
- درد در ناحیه پایین کمر
- درد در باسن، لگن و یا ران
- درد در کشاله ران
- درد در یکی از مفاصل خاجی
- بیشتر شدن درد در زمانیکه می خواهید از حالت نشسته برخیزید
- خشکی یا احساس سوزش در لگن و کمر
- بی حسی در پشت و کمر
- ضعف عضلات کمر و لگن
- درد در ران که تا قسمت های بالای ساق پا کشیده می شود.
- احساس ضعف و ناتوانی در پاها
- پاها نمی توانند بخوبی تحمل وزن بدن را داشته باشند و فرد زود خسته می شود.
درمان درد مفصل ساکروایلیاک
دکتر فوق تخصص درد در اصفهان بیان می کنند، درمان های اولیه برای درد مفصل ساکروایلیاک معمولاً شامل استراحت، درمان های خانگی کمر درد و مصرف داروهای مسکن با نظر پزشک می باشد. که در ادامه به تشریح این موضوع می پردازیم.
- دوره استراحت کوتاه : ممکن است یک دوره استراحت 1 تا 2 روزه توصیه شود. استراحت بیش از چند روز توصیه نمی شود، زیرا انجام این کار ممکن است سفتی را بدتر کند و باعث افزایش درد و بی شرایطی عمومی شود.
- استفاده از یخ یا گرما : استفاده از یخ روی کمر و لگن می تواند التهاب را کاهش دهد و درد و ناراحتی را کاهش دهد. گرمای اعمال شده در اطراف مفصل ممکن است با کاهش تنش یا اسپاسم عضلانی به تسکین درد کمر و لگن کمک کند.
- مصرف داروی ضددرد : مسکنهای بدون نسخه (مانند استامینوفن) و داروهای ضد التهابی (NSAIDs مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن) ممکن است برای تسکین درد خفیف تا متوسط توصیه شوند. داروهای تجویزی مانند شلکنندههای عضلانی یا مسکنهای مخدر ممکن است در دورههای درد شدید و حاد استفاده شوند. این داروها باید با احتیاط مصرف شوند، زیرا بسیار اعتیادآور هستند و می توانند عوارض جانبی شدیدی ایجاد کنند.
درمان های دستی کمر درد
دستکاری دستی در صورتی که درد مفصل ساکروایلیاک به دلیل حرکت بسیار کم هیپوموبیلیتی ایجاد شود، می تواند توسط متخصص کایروپراکتیک، بهترین دکتر فوق تخصص درد یا سایر متخصصان سلامت واجد شرایط ارائه شود. درمان های دستی یا منیپولیشن می تواند بسیار موثر باشد. این درمان شامل روشهای دستی است که بر روی مفصل SI و ناحیه کمر با هدف کاهش تثبیت مفصل و تنش عضلانی و بازگرداندن دامنه حرکتی طبیعی اعمال میشود.
پوشیدن ساپورت یا بریس های مخصوص
هنگامی که مفصل SI بیش از حد شل است (هیپر متحرک)، می توان یک بریس لگنی را دور کمر پیچیده و محکم کشید تا ناحیه را تثبیت کند. بریس لگن به اندازه یک کمربند پهن است و زمانی که مفصل ملتهب و دردناک است می تواند مفید باشد.
بلوک عصبی با تزریق
تزریق بلوک عصبی در مفصل ساکروایلیاک یک بی حس کننده موضعی (مانند لیدوکائین یا بوپیواکائین) با یک داروی ضد التهابی (مانند کورتیکواستروئید) برای کاهش التهاب و کمک به کاهش درد تزریق می شود. تسکین درد ناشی از تزریق مفصل می تواند به کاهش درد هنگام شروع یک برنامه فیزیوتراپی و بازگشت به سطح فعالیت طبیعی کمک کند.
آیا درد مفصل ساکروایلیاک درمان قطعی و فوری دارد؟
درمان قطعی و فوری درد مفصل ساکروایلیاک که برای همه مفید باشد، هیچ گاه وجود ندارد. معمولاً ترکیبی از درمان های غیرجراحی کمر درد برای تسکین مؤثر درد ضروری است. علاوه بر این، ممکن است برای یافتن درمانهایی که علائم خاص را برطرف میکنند، به یک دوره آزمون و خطا نیاز باشد.
فیزیوتراپی و توانبخشی مفصل ساکروایلیاک
درمان علائم درد و التهاب مفصل ساکروایلیاک را با فیزیوتراپی و توانبخشی می توان مدیریت کرد. در ادامه مقاله درمان آرتروز و درد مفصل ساکروایلیاک با ورزش و فیزیوتراپی به تشریح بازتوانی مفصل خاجی خاصره یا ساکروایلیاک می پردازیم.
علت اصلی درد کمر
کشش برای کاهش تنش عضلانی و اسپاسم در قسمت تحتانی کمر، لگن و پشت، از جمله عضلات پیریفورمیس، سرینی ماکسیموس و عضلات همسترینگ مناسب است. تنش در این عضلات ناشی از اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک می تواند علت اصلی درد کمر باشد. تمرینات تقویتی برای حمایت بهتر از مفصل ساکروایلیاک، لگن و کمر با حمایت بهتر از مفصل می تواند از طریق تقویت عضلات شکم، عضلات تنه جانبی و عضلات کمر باشد.
تمرینات تقویتی برای تسکین درد مفصل ساکروایلیاک
ورزش های هوازی برای افزایش جریان خون و رساندن مواد مغذی و اکسیژن به بافت های آسیب دیده، می تواند روند بهبودی را تسهیل کند. ایروبیک کم ضربه ممکن است برای اختلال عملکرد مفصل SI برای به حداقل رساندن درد ناشی از ورزش مورد نیاز باشد و میتواند شامل دوچرخه سواری ثابت، دویدن آرام یا ایروبیک در آب باشد.
این گونه تمرینات برای اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک به گونه ای طراحی شده اند که به آرامی مفصل را به عملکرد و تحرک طبیعی بازگرداند و در نتیجه درد و سایر علائم را کاهش دهد. بهتر است بدانید این تمرینات ممکن است فردی باشد و از موردی به مورد دیگر متفاوت باشد.
تمرینات مفصل ساکروایلیاک (SI) برای درد سیاتیک
ورزش هایی که مفاصل ساکروایلیاک را در لگن تثبیت می کنند می توانند به حداقل رساندن ریز حرکات دردناکی که عصب سیاتیک را تحریک می کنند، کمک کنند. علاوه بر این، کشش هایی که تنش را در اطراف مفصل ساکروایلیاک کاهش میدهند، میتوانند به بازگرداندن دامنه طبیعی حرکت و کاهش تنش عضلانی که ممکن است عصب سیاتیک را تحریک کرده و باعث درد در باسن و ساق پا شود، کمک کند. انجام تمرین پرس آپ و حرکات کششی به سمت مفصل SI می تواند به بازیابی حرکت و کاهش درد عصب سیاتیک درمان کمک کننده است.
تفاوت بین اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک و سیاتیک
اعتقاد بر این است که التهاب مفصل ساکروایلیاک به دلیل اختلال در حرکت طبیعی مفصل ایجاد می شود، علیرغم این واقعیت که مفصل ساکروایلیاک به طور طبیعی دامنه حرکتی بسیار محدودی دارد. اگر مفصل ساکروایلیاک ملتهب شود یا حرکت بسیار یا خیلی کم را تجربه کند، بخشی از عصب سیاتیک که مستقیماً در جلوی مفصل قرار دارد میتواند تحریک شود.
اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک بر عصب سیاتیک تأثیر می گذارد و علائمی مشابه سیاتیک دارد. با این حال، درد عصب سیاتیک ناشی از اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک ناشی از فشرده شدن ریشه عصبی در هنگام خروج از ستون فقرات نیست، همانطور که در سیاتیک واقعی اتفاق می افتد.
تمرینات کششی درد سیاتیک ناشی از اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک
انجام تمرینات دامنه حرکتی که در مفصل SI انجام می شود می تواند حرکت طبیعی را بازگرداند و تحریک عصب سیاتیک را کاهش دهد. سه تمرین مفید در زیر شرح داده شده است که می تواند به طور چشمگیری در درمان آرتروز و درد مفصل ساکروایلیاک موثر باشد.
ورزش درد کمر و سیاتیک
- کشش تک زانو تا قفسه سینه : حرکت کشش تک زانو تا قفسه سینه مفصل SI را هدف قرار می دهد و ممکن است به کاهش تحریک عصب سیاتیک کمک کند.
- کشش تکی زانو تا سینه : صاف به پشت دراز بکشید، با پاهای صاف. یک زانو را خم کنید، آن را به سمت قفسه سینه بکشید و با هر دو دست به مدت 5 تا 10 ثانیه نگه دارید. کشش را در پای مخالف 5 تا 10 بار تکرار کنید.
- کشش با فشار بالا : پرس آپ برای تسکین درد سیاتیک ناشی از تعدادی از شرایط خوب است.
- روی شکم دراز بکشید، در حالی که لگن با زمین در تماس است، بدن را روی آرنج به سمت بالا فشار دهید. کمر و باسن را برای کشش ملایم آرام نگه دارید. حالت فشار را در ابتدا به مدت 5 ثانیه نگه دارید و به تدریج تا 30 ثانیه در هر تکرار کار کنید. سعی کنید 10 تکرار را کامل کنید. برای کشش پیشرفته تر، روی دست ها فشار دهید.
- کشش چرخشی کمر برای دامنه حرکتی مفصل SI عالی است.
ورزش چرخش کمر
بدون تحمل وزن، با دراز کشیدن به پشت با هر دو زانو خم شده شروع کنید، پاها را صاف روی زمین نگه دارید و هر دو زانو را به یک طرف بکشید. ران ها باید به هم ساییده شوند و زانوها خیلی دور نمی شوند. کمر و شانه ها باید صاف روی زمین باقی بمانند. 5 تا 10 ثانیه نگه دارید، سپس این کشش را در سمت دیگر کامل کنید.
برای تسکین موثر درد کمر و لگن، حرکات کششی باید بخشی از یک روال منظم روزانه باشد و دو بار در روز تکرار شود. کشش پراکنده یا کم بعید است که به طور موثر تنش در لگن را کاهش دهد یا درد سیاتیک را کاهش دهد. کشش های فوق ممکن است به عنوان بخشی از یک برنامه فیزیوتراپی با دستورالعمل هایی برای تکمیل در خانه گنجانده شود.
تقویت مفصل ساکروایلیاک برای تسکین درد سیاتیک
تمرینات زیر می توانند به تقویت عضلات لگن، تثبیت مفصل ساکروایلیاک و کاهش حرکات اضافی که باعث تشدید عصب سیاتیک می شود کمک کنند.
حرکت پل
به پشت دراز بکشید و هر دو زانو را خم کنید و بازوها را در دو طرف صاف کنید، به آرامی باسن را از زمین بلند کنید تا بدن از زانو تا شانه ها مستقیم باشد. این حالت را به مدت 5 ثانیه نگه دارید، سپس به آرامی باسن را به زمین برگردانید. 8 تا 10 بار تکرار کنید.
تمرین سگ پرنده
از چهار دست و پا و در حالت 4 نقطه ای شروع کنید و دست ها و زانوها را به ترتیب زیر شانه ها و باسن قرار دهید. یک دست را مستقیم از جلوی بدن و پای مخالف را مستقیماً در پشت بالا بیاورید و این حالت را به مدت 5 ثانیه نگه دارید. 3 تا 5 تکرار را در هر طرف بدن انجام دهید.
یادداشتی از کلینیک درد اصفهان
این تمرینات تقویتی بیان شده ممکن است به عنوان بخشی از یک برنامه فیزیوتراپی گنجانده شود، یا ممکن است توسط پزشک شما توصیه شود و در خانه تکمیل شود. بیاد داشته باشید در صورت بروز درد، یا در صورت نیاز به راهنمایی برای شروع تمرینات با فرم مناسب و مؤثر، مهم است که با بهترین دکتر متخصص درد و یا فیزیوتراپی خود مشورت کنید.
یادداشتی از دکتر نادری افشار فوق تخصص درد
وب سایت رسمی دکتر پویان نادری افشار، توصیه و درمان پزشکی ارائه نمی کند. اطلاعات منتشر شده در مقاله درمان آرتروز و درد مفصل ساکروایلیاک با ورزش و فیزیوتراپی، از جمله متن، گرافیک، تصاویر و سایر مطالب موجود، فقط برای اهداف اطلاعاتی و ارتقا دانش شما مخاطب عزیز تهیه شده است. هیچ مطلبی در این سایت به عنوان جایگزینی برای مشاوره، تشخیص یا درمان حرفه ای پزشکی در نظر گرفته نشده است.
شما ارزشمند هستید!!!
به یاد داشته باشید، همیشه در مورد هر گونه سؤالی که ممکن است در مورد یک وضعیت پزشکی یا درمان و قبل از اتخاذ یک مراقبت پزشکی یا بهداشتی جدید که دارید، از پزشک یا سایر ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی واجد شرایط مشورت بگیرید و هرگز توصیه های پزشکی حرفه ای را نادیده نگیرید یا در جستجوی آن به دلیل بیماری که دارید تأخیر نکنید تا بهترین شرایط را تجربه کنید.